Βιλάρ, Ζαν

(Jean Vilar, Σετ 1912 – 1970). Γάλλος σκηνοθέτης και ηθοποιός του θεάτρου. Μαθητής και συνεργάτης του Ντιλέν, ο Β. εμφανίστηκε αρχικά ως ηθοποιός και μόνο αργότερα επιδόθηκε στη σκηνοθεσία (1943). Το 1944 επιβλήθηκε οριστικά ως σκηνοθέτης. Το 1947 εγκαινίασε το Φεστιβάλ της Αβινιόν, του οποίου υπήρξε ο κυριότερος εμψυχωτής. Η εμπειρία αυτή έπαιξε καθοριστικό ρόλο όχι μόνο στη δημοτικότητά του, αλλά κυρίως στην εξέλιξη της καλλιτεχνικής του προσωπικότητας. Στο καταπληκτικό και ανέπαφο από τον χρόνο φυσικό σκηνικό της Αβινιόν, ο Β. εμπνεύστηκε παραστάσεις που η υποβλητικότητά τους βασιζόταν πάνω απ’ όλα στο κείμενο και στην ερμηνεία. Έτσι γεννήθηκαν μερικές από τις πιο σπουδαίες δημιουργίες του Β., ο οποίος βρήκε στο πρόσωπο του Ζεράρ Φιλίπ τον νέο μεγάλοηθοποιό της γαλλικής σκηνής. Όταν το 1951 έπρεπε να προταθεί ένας διευθυντής του νέου γαλλικού κρατικού θεάτρου –του Εθνικού Λαϊκού Θεάτρου– η εκλογή έπεσε στον Β. Η πραγματοποίηση του προγράμματος που ανήγγειλε το νέο αυτό ίδρυμα, για να δημιουργήσει μια θεατρική οργάνωση με χαρακτήρα πραγματικά λαϊκό, ήταν φοβερά πολύπλοκη. Η εξοικείωση του κοινού με τα πιο διαφορετικά θεατρικά είδη κατορθώθηκε χάρη στην έξυπνη επιλογή των έργων, που ήταν όλα σχεδόν κλασικά, ανεβασμένα με απλότητα και ερμηνευτική σαφήνεια. Μερικές σπάνιες εξαιρέσεις αφορούσαν σύγχρονα έργα μεγάλης κοινωνικής και πολιτιστικής σπουδαιότητας. Το 1963 ο Β. εγκατέλειψε τη διεύθυνση του Εθνικού Λαϊκού Θεάτρου, που το ανέλαβε τότε έναςαπό τους καλύτερους συνεργάτεςτου, ο Ζορζ Ουιλσόν. Σε αντιδιαστολή με τα επιτεύγματάτου ως σκηνοθέτη, η προσφορά του ως ηθοποιού ήταν αρκετά πιο περιορισμένη. Ο Γάλλος θεατρικός σκηνοθέτης και ηθοποιός Ζαν Βιλάρ.